Trądzik to choroba zapalna aparatu włosowo- łojowego związana z nadmierną
aktywnością gruczołów łojowych, zaburzeniem rogowacenia mieszków włosowych oraz
nadmierną kolonizacją bakterii. Dermatoza ta, jest jedną z najczęściej zgłaszanych w
gabinecie dermatologa i kosmetologa. Dotyka około 80% osób w wieku dojrzewania, 50%
powyżej 25 roku życia i do 10% po 40 r. życia. Choć wiele czynników może wpływać na
trądzik to hormony odgrywają wyjątkowo istotną rolę, zwłaszcza w trądziku osób dorosłych
(acne tarda).
Androgeny to hormony, których rola w patogenezie trądziku jest jedną z lepiej poznanych.
Odgrywają znaczącą rolę w rozwoju trądziku głównie poprzez stymulację wydzielania
sebum oraz prozapalnych cytokin jak np. IL-1. Skóra jest nie tylko miejscem odbierania
sygnałów hormonalnych, ale także miejscem ich wytwarzania. Badania wykazały, że skóra
osób cierpiących na trądzik jest bardziej wrażliwa na działanie androgenów w porównaniu do
osób z zdrową skórą. Najsilniejszymi hormonami tej grupy jest testosteron oraz DHT, dlatego
wykazują najmocniejsze oddziaływanie na receptor.
Jednak androgeny nie są jedynym sprawcą rozwoju trądziku, liczy się całościowy obraz
badań hormonalnych. Kolejnym bardzo ważnym hormonem jest prolaktyna, która pełni
istotną rolę w regulacji innych hormonów w organizmie. Przy jej podwyższonym stężeniu w
organizmie (przede wszystkim w ciąży, okresie laktacji, podczas długotrwałego stresu, przy
niedoczynności tarczycy) możemy zaobserwować spadek poziomu SHBG (białko wiążące
hormony płciowe), co między innymi będzie skutkowało zwiększeniem ilości wolnego
testosteronu. W wyniku tego może przyczynić się do nasilenia zmian trądzikowych poprzez
stymulację gruczołów łojowych, regulację ekspresji keratyny i proliferację keratynocytów.
Inna kluczowa grupa hormonów to estrogeny. Wyróżniamy tutaj 3 kluczowe hormony: estron,
estradiol i estriol. W wieku przedmenopauzalnym najważniejszy jest estradiol wytwarzany
głównie przez jajniki. W okresie pomenopauzalnym kluczową rolę odgrywa estron
syntezowany przez tkankę tłuszczową. W czasie ciąży wiele kobiet obserwuje znaczną
poprawę stanu skóry za sprawą zwiększonego stężenia hormonów właśnie tej grupy.
Estrogeny posiadają właściwości obniżenia poziomu androgenów, przez co w wielu
przypadkach aktywność gruczołów łojowych w tym czasie jest zmniejszona. Dodatkowo
poprawiają poziom nawilżenia skóry za sprawą stymulacji mukopolisacharydów i kwasu
hialuronowego.
Jak mogliście zauważyć hormony odgrywają istotną rolę w kondycji naszej skóry, a
szczególnie w kontekście trądziku. Nieustannie poszerzam swoją wiedzę z zakresu
hormonów, co pozwala na indywidualne podejście do pacjenta i dostosowanie terapii do jego
problemu skórnego.
Dziękujemy za przeczytanie wpisu i zachęcamy do ponownego odwiedzenia, by
dowiedzieć się o kolejnych ciekawostkach ze świata kosmetologii.
Autor: Lena Kurjata
